Nieważność wzorów umów mBank może wynikać z kilku kluczowych przyczyn. Oto najważniejsze z nich, mające zastosowanie do kredytów indeksowanych do waluty obcej, w tym mBanku:

1. Klauzule abuzywne (niedozwolone) – nieważność wzorów umów mBank

Wiele umów kredytów indeksowanych zawierało nieuczciwe postanowienia, które:

• pozwalały bankowi jednostronnie ustalać kurs waluty (kurs kupna i sprzedaży),
• powodowały nieprzewidywalność wysokości zadłużenia kredytobiorcy,
• były sprzeczne z zasadami uczciwości i równowagi stron umowy.

Takie zapisy naruszają prawa konsumenta i mogą prowadzić do uznania umowy za nieważną w całości lub części.

2. Brak jednoznacznego określenia świadczenia- nieważność wzorów umów mBank

Zgodnie z polskim prawem (art. 353¹ Kodeksu cywilnego), umowa powinna jasno określać wysokość zobowiązania stron. W przypadku kredytów indeksowanych:

• saldo kredytu było przeliczane na walutę obcą, ale klient nie wiedział, po jakim kursie zostanie przeliczona rata,
• kurs waluty był ustalany przez bank w sposób dowolny, co prowadziło do nieprzewidywalności zobowiązań.

To może stanowić podstawę do uznania umowy za nieważną z powodu nieokreślenia istotnych elementów świadczenia.

3. Naruszenie zasady równowagi stron – nieważność wzorów umów mBank

Banki, jako instytucje finansowe, dysponowały znacznie większą wiedzą i doświadczeniem niż kredytobiorcy. W wielu przypadkach:

• nie informowały klientów o ryzyku walutowym,
• nie wyjaśniały skutków wzrostu kursu franka,
• nie przedstawiły symulacji, które pokazałyby możliwe skutki finansowe.

Brak pełnej i rzetelnej informacji może skutkować unieważnieniem umowy z powodu wprowadzenia konsumenta w błąd.

4. Sprzeczność z prawem bankowym – nieważność wzorów umów mBank

Zgodnie z Prawem bankowym (art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.), umowa kredytu powinna określać:

• kwotę i walutę kredytu,
• zasady jego spłaty.

Kredyty indeksowane w rzeczywistości nie były kredytami walutowymi, ponieważ bank wypłacał złotówki, a indeksacja do waluty obcej była jedynie mechanizmem księgowym. W związku z tym pojawiają się wątpliwości, czy banki faktycznie udzielały kredytów zgodnie z wymogami prawa bankowego.

5. Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego – nieważność wzorów umów mBank

Niektóre sądy uznają umowy kredytowe za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 58 Kodeksu cywilnego), ponieważ:

• obciążały kredytobiorców nieograniczonym ryzykiem walutowym,
• przenosiły całość ryzyka na klientów, podczas gdy banki czerpały zyski,
• były oferowane jako „bezpieczne”, mimo że wiązały się z dużym ryzykiem.

Taka sprzeczność z normami etycznymi i uczciwości może prowadzić do stwierdzenia nieważności umowy w całości.

Poniższej przykładowe klauzule abuzywne stosowne przez mBank:

Umowa z 2004 r. mPlan

§ 7 ust. 1 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„mBank udziela Kredytobiorcy na jego wniosek Kredytu hipotecznego przeznaczonego na cel określony w § 1 ust. 1 zwanego dalej Kredytem, w kwocie określonej w § 1 ust. 2, waloryzowanego kursem kupna waluty w CHF wg tabeli kursowej BRE Banku S.A. z dnia i godziny uruchomienia Kredytu/transzy Kredytu.

§ 12 ust. 5 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„Raty kapitałowo-odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50.

Umowa z 2005 r. mPlan

§ 3 ust. 4 pkt 1) [klauzula skutkująca możliwością żądania zwrotu nadpłaconych kwot]

„Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego Kredytu Tu EUROPA S.A. i tym samym opłacenie składki ubezpieczenia na 60-miesieczny okres ubezpieczenia w wysokości X% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym Kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie przez Kredytobiorcę, tj. X zł. Jeśli z upływem pełnych 60 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, Kredytobiorca zobowiązuje się do kontynuacji ubezpieczenia i tym samym opłacenia składki ubezpieczeniowej  wysokości X% d kwoty niespłaconego brakującego wkładu własnego, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 120 miesięcy, licząc od miesiąca , w którym nastąpiła wypłata Kredytu. Kredytobiorca upoważnia mBank do pobrania środków na opłacenie składki z tytułu kontynuacji ubezpieczenia z rachunku wskazanego w § 6 bez odrębnej dyspozycji.” 

§ 7 ust. 1 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„mBank udziela Kredytobiorcy na jego wniosek Kredytu hipotecznego przeznaczonego na cel określony w § 1 ust. 1 zwanego dalej Kredytem, w kwocie określonej w § 1 ust. 2, waloryzowanego kursem kupna waluty w CHF wg tabeli kursowej BRE Banku S.A. z dnia i godziny uruchomienia Kredytu/transzy Kredytu.

§ 12 ust. 4 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„Raty kapitałowo-odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50.

Umowa z 2006 r. Multiplan

§ 3 ust. 4 [klauzula skutkująca możliwością żądania zwrotu nadpłaconych kwot]

„Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego Kredytu Tu EUROPA S.A. i tym samym opłacenie składki ubezpieczenia za 36-miesieczny okres ubezpieczenia w wysokości X% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym Kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie przez Kredytobiorcę, tj. X zł. Jeśli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, Kredytobiorca zobowiązuje się do kontynuacji ubezpieczenia i tym samym opłacenia składki ubezpieczeniowej  wysokości X% d kwoty niespłaconego brakującego wkładu własnego, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca , w którym nastąpiła wypłata Kredytu. Kredytobiorca upoważnia MultiBank do pobrania środków na opłacenie składki z tytułu kontynuacji ubezpieczenia z rachunku wskazanego w § 6 bez odrębnej dyspozycji.” 

§ 7 ust. 1 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„mBank udziela Kredytobiorcy na jego wniosek Kredytu hipotecznego przeznaczonego na cel określony w § 1 ust. 1 zwanego dalej Kredytem, w kwocie określonej w § 1 ust. 2, waloryzowanego kursem kupna waluty w CHF wg tabeli kursowej BRE Banku S.A. z dnia i godziny uruchomienia Kredytu/transzy Kredytu.

§ 12 ust. 5 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„Raty kapitałowo-odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50.

Umowa z 2007 r. mPlan 

§ 1 ust. 3A [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„Kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji na koniec dnia (…) według kupna waluty z tabeli kursowej BRE Banku S.A. wynosi (…) CHF. Kwota niniejsza ma charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania Banku. Wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu, może być różna od podanej w niniejszym punkcie.” 

§ 11 ust. 4 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„Raty kapitałowo-odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50.”

§ 13 ust. 5 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„Wcześniejsza spłata całości Kredytu lub raty kapitało-odsetkowej a także spłata przekraczająca wysokość raty powoduje, że kwota spłaty jest przeliczana po kursie CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującym w dniu i godzinie spłaty.” 

Umowa z 2008 r. Multiplan 

§ 1 ust. 3A [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„Kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji na koniec dnia (…) według kupna waluty z tabeli kursowej BRE Banku S.A. wynosi (…) CHF. Kwota niniejsza ma charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania Banku. Wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu, może być różna od podanej w niniejszym punkcie.” 

§ 3 ust. 3 [klauzula skutkująca możliwością żądania zwrotu nadpłaconych kwot]

„Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego Kredytu TU ALIANZ POLSKA S.A. na 36 miesięczny okres ubezpieczenia. Jeżeli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, ubezpieczenie podlega automatycznej kontynuacji, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata kredytu.

Kredytobiorca upoważnia MultiBank do pobrania środków z tytułu zwrotu kosztów ubezpieczenia w wysokości X% kwoty kredytu objętej ubezpieczeniem tj. X zł oraz zwrotu kosztów z tytułu kontynuacji przedmiotowego ubezpieczenia z rachunku wskazanego § 6 bez odrębnej dyspozycji.” 

§ 10 ust. 5 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„Raty kapitałowo-odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50.”

§ 12 ust. 5 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy]

„Wcześniejsza spłata całości Kredytu lub raty kapitało-odsetkowej a także spłata przekraczająca wysokość raty powoduje, że kwota spłaty jest przeliczana po kursie CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującym w dniu i godzinie spłaty.” 

W przypadku pytań lub zainteresowania współpracą, zapraszamy do kontaktu z kancelarią.