Zarzut potrącenia jako czynność procesowa, obejmująca przedstawienie potrącenia wraz z jego skutkami przed sądem albo wskazanie na wygaśnięcie wierzytelności powoda z powodu poza procesowego potrącenia, podlega wymogom określonym w Kodeksie postępowania cywilnego. W szczególności odnosi się do art. 203(1) Kodeksu postępowania cywilnego, obowiązującego od 7 listopada 2019 r. Zgodnie z tym przepisem, zarzut potrącenia należy przedstawić w piśmie procesowym, które musi spełniać odpowiednie wymagania formalne właściwe dla pozwu art. 203(1) § 3 Kodeksie postępowania cywilnego. Nie wydaje się jednakże, aby konieczne było wnoszenie dodatkowego odpisu pisma procesowego zawierającego zarzut potrącenia w celu jego doręczenia pełnomocnikowi strony przeciwnej w przypadku gdy tenże odpis został doręczony bezpośrednio przez stronę powołującą się na zarzut potrącenia. Ma to miejsce w sytuacji, gdy strony reprezentowane są przez fachowych pełnomocników.
Regulacje wprowadzona przez art. 203 (1) Kodeksu postępowania cywilnego dodały ograniczenia czasowe i przedmiotowe, które w znaczący sposób ograniczają możliwość posłużenia się przez pozwanego zarzutem potrącenia. W szczególności zarzut taki można zgłosić tylko wtedy, gdy potrącana wierzytelność wywodzi się z tego samego stosunku prawnego, co wierzytelność powoda. Ponadto, zarzut musi zostać zgłoszony w odpowiednim terminie, najpóźniej podczas wchodzenia w spór co do istoty sprawy, lub w ciągu dwóch tygodni od momentu, gdy potrącana wierzytelność stała się wymagalna.
Zgodnie z art. 203 (1) § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, zarzut potrącenia może być podniesiony najpóźniej przy przystąpieniu do sporu lub w terminie dwóch tygodni od wymagalności wierzytelności. W praktyce może to budzić wątpliwości, zwłaszcza jeśli przepisy zmieniły się w toku postępowania. W sprawach ochrony konsumenckiej wierzytelność pozwanego uznawana jest za wymagalną po złożeniu przez konsumenta oświadczenia o odmowie potwierdzenia nieuczciwego warunku, co czasem następuje dopiero na późniejszych etapach postępowania.
Zarzut potrącenia wymaga ważnego, bezwarunkowego oświadczenia o potrąceniu, które może być złożone w procesie lub poza nim. W polskim prawie cywilnym zarzut potrącenia rozumiany jest jako czynność procesowa, mająca na celu powołanie się na fakt potrącenia i jego skutki. Mimo że zarzut wygaśnięcia zobowiązania poprzez potrącenie odróżnia się od samego zarzutu potrącenia, to ograniczenia z art. 203 (1) § 1 i § 2 Kodeksu postępowania cywilnego obejmują również sytuacje, gdy zarzut wygaśnięcia wynika z oświadczenia o potrąceniu złożonego poza procesem. Celem tego przepisu jest uniemożliwienie omijania ograniczeń przez składanie poza procesowego oświadczenia o potrąceniu.
W orzecznictwie pojawiają się różne interpretacje możliwości zastosowania tego zarzutu w sprawach dotyczących nieważnych umów kredytowych, szczególnie w zakresie tego, czy wierzytelności obu stron wywodzą się z jednego stosunku prawnego. Jedno z podejść sugeruje, że podstawą roszczeń obu stron jest nienależne świadczenie wynikające z nieważnej umowy. Z kolei inne stanowisko wskazuje, że przy nieważnej umowie roszczenia stron o zwrot nienależnego świadczenia są odrębne, przez co zarzut potrącenia wymaga dowodu, że wierzytelność pozwanego jest niesporna lub poparta dokumentem niezależnym od niego. Biorąc pod uwagę wykładnię funkcjonalną oraz prostotę w ustalaniu przez sąd, czy do potrącenia doszło, trudno uznać iż taki zarzut w sprawach kredytów powiązanych z walutą obcą nie przysługuje. Brak możliwości rozliczenia się z bankiem, zmuszałby kredytobiorców do ponoszenia kosztów powództw banków o zwrot kapitału.
Zarzut potrącenia w sprawach frankowych
Zarzut potrącenia jako czynność procesowa, obejmująca przedstawienie potrącenia wraz z jego skutkami przed sądem albo wskazanie na wygaśnięcie wierzytelności powoda z powodu poza procesowego potrącenia, podlega wymogom określonym w Kodeksie postępowania cywilnego. W szczególności odnosi się do art. 203(1) Kodeksu postępowania cywilnego, obowiązującego od 7 listopada 2019 r. Zgodnie z tym przepisem, zarzut potrącenia należy przedstawić w piśmie procesowym, które musi spełniać odpowiednie wymagania formalne właściwe dla pozwu art. 203(1) § 3 Kodeksie postępowania cywilnego. Nie wydaje się jednakże, aby konieczne było wnoszenie dodatkowego odpisu pisma procesowego zawierającego zarzut potrącenia w celu jego doręczenia pełnomocnikowi strony przeciwnej w przypadku gdy tenże odpis został doręczony bezpośrednio przez stronę powołującą się na zarzut potrącenia. Ma to miejsce w sytuacji, gdy strony reprezentowane są przez fachowych pełnomocników.
Regulacje wprowadzona przez art. 203 (1) Kodeksu postępowania cywilnego dodały ograniczenia czasowe i przedmiotowe, które w znaczący sposób ograniczają możliwość posłużenia się przez pozwanego zarzutem potrącenia. W szczególności zarzut taki można zgłosić tylko wtedy, gdy potrącana wierzytelność wywodzi się z tego samego stosunku prawnego, co wierzytelność powoda. Ponadto, zarzut musi zostać zgłoszony w odpowiednim terminie, najpóźniej podczas wchodzenia w spór co do istoty sprawy, lub w ciągu dwóch tygodni od momentu, gdy potrącana wierzytelność stała się wymagalna.
Zgodnie z art. 203 (1) § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, zarzut potrącenia może być podniesiony najpóźniej przy przystąpieniu do sporu lub w terminie dwóch tygodni od wymagalności wierzytelności. W praktyce może to budzić wątpliwości, zwłaszcza jeśli przepisy zmieniły się w toku postępowania. W sprawach ochrony konsumenckiej wierzytelność pozwanego uznawana jest za wymagalną po złożeniu przez konsumenta oświadczenia o odmowie potwierdzenia nieuczciwego warunku, co czasem następuje dopiero na późniejszych etapach postępowania.
Zarzut potrącenia wymaga ważnego, bezwarunkowego oświadczenia o potrąceniu, które może być złożone w procesie lub poza nim. W polskim prawie cywilnym zarzut potrącenia rozumiany jest jako czynność procesowa, mająca na celu powołanie się na fakt potrącenia i jego skutki. Mimo że zarzut wygaśnięcia zobowiązania poprzez potrącenie odróżnia się od samego zarzutu potrącenia, to ograniczenia z art. 203 (1) § 1 i § 2 Kodeksu postępowania cywilnego obejmują również sytuacje, gdy zarzut wygaśnięcia wynika z oświadczenia o potrąceniu złożonego poza procesem. Celem tego przepisu jest uniemożliwienie omijania ograniczeń przez składanie poza procesowego oświadczenia o potrąceniu.
W orzecznictwie pojawiają się różne interpretacje możliwości zastosowania tego zarzutu w sprawach dotyczących nieważnych umów kredytowych, szczególnie w zakresie tego, czy wierzytelności obu stron wywodzą się z jednego stosunku prawnego. Jedno z podejść sugeruje, że podstawą roszczeń obu stron jest nienależne świadczenie wynikające z nieważnej umowy. Z kolei inne stanowisko wskazuje, że przy nieważnej umowie roszczenia stron o zwrot nienależnego świadczenia są odrębne, przez co zarzut potrącenia wymaga dowodu, że wierzytelność pozwanego jest niesporna lub poparta dokumentem niezależnym od niego. Biorąc pod uwagę wykładnię funkcjonalną oraz prostotę w ustalaniu przez sąd, czy do potrącenia doszło, trudno uznać iż taki zarzut w sprawach kredytów powiązanych z walutą obcą nie przysługuje. Brak możliwości rozliczenia się z bankiem, zmuszałby kredytobiorców do ponoszenia kosztów powództw banków o zwrot kapitału.
Archiwa
Kategorie
Archiwa
Recent Posts
Wymagalność wierzytelności kredytobiorcy z nieważnej umowy kredytu
2024-12-08Zabezpieczenie w sprawie przeciwko Bankowi Millennium
2024-11-19Zabezpieczenie w sprawie przeciwko PKO BP
2024-11-16Kategorie
Meta