Po kolejnym rozstrzygnięciu TSUE, błędne koncepcje Sądu Najwyższego powinny zostać wyeliminowane z praktyki orzeczniczej w sprawach kredytów walutowych.

Postanowieniem z dnia 3 maja 2024 r. – sprawa C-348/23 TSUE wskazał:

„Artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że: w kontekście stwierdzenia nieważności w całości zawartej z konsumentem przez instytucję bankową umowy kredytu na zakup nieruchomości ze względu na to, że umowa ta zawiera nieuczciwy warunek, bez którego nie może ona dalej obowiązywać, przepisy te stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą skutki prawne wiążące się ze stwierdzeniem nieważności owej umowy w całości są uzależnione od spełnienia przez tego konsumenta warunku zawieszającego, by ów konsument przed sądem krajowym złożył oświadczenie, w drodze którego wskaże, po pierwsze, że nie wyraża zgody na utrzymanie w mocy tego warunku, po drugie, że jest świadomy, z jednej strony, iż nieważność wspomnianego warunku pociąga za sobą stwierdzenie nieważności umowy kredytu na zakup nieruchomości, a z drugiej strony – skutków tego stwierdzenia nieważności, oraz po trzecie, że wyraża zgodę na stwierdzenie nieważności tej umowy”.

Pytania dotyczące sprawy C-348/23 zostały przekazane przez Sąd Okręgowy w Warszawie. Sąd zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z pytaniem, czy przepisy prawa unijnego wykluczają zastosowanie krajowych przepisów nakazujących konsumentom złożenie przed sądem oświadczenia o określonej treści w celu uzyskania skutków prawnych nieważności całej umowy, w tym prawa do zwrotu dokonanych płatności. W podobnej sprawie orzekał już TSUE w wyroku z dnia 14 grudnia 2023 roku w sprawie o sygn. C-140/22, gdzie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał, iż przepisy Dyrektywy 93/13 EWG wskazują, że wykonywanie praw, które konsument wywodzi z tej dyrektywy, nie może być uzależnione od złożenia przez tego konsumenta przed sądem dodatkowego oświadczenia.

W postanowieniu z dnia 3 maja 2024 roku w sprawie C – 348/23 TSUE wskazał, iż dyrektywa 93/13 dotycząca nieuczciwych warunków umownych wyklucza krajowe przepisy, które uzależniają skutki prawne nieważności umowy zawierającej nieuczciwy warunek od złożenia przez konsumenta przed sądem oświadczenia o określonej treści. Powyższe orzeczenie ma znaczenia dla daty wymagalności roszczeń kredytobiorców, daty naliczania odsetek za opóźnienie oraz możliwości potrącenia wierzytelności kredytobiorcy o zwrot wpłaconych kwot w wykonaniu nieważnej umowy kredytu z roszczeniami banku o zwrot kwoty odpowiadającej wypłaconemu kapitałowi kredytu. Postanowienie TSUE oznacza, że konsumenci nie mogą być już zmuszani do pokonywania dodatkowych przeszkód w celu uzyskania skutków prawnych nieważności umowy zawierającej nieuczciwe warunki. Wcześniej sądy powszechne w ślad za uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 roku w sprawie III CZP 6/21 nakładały na kredytobiorców obowiązek złożenia oświadczenia woli, aby uznać umowę frankową za „trwale bezskuteczną”. TSUE potwierdził, iż obowiązek pouczenia konsumenta i odbierania od niego oświadczenia nie może wpływać na wymagalność roszczenia kredytobiorcy. TSUE potwierdził, iż odsetki ustawowe za opóźnienie powinny być naliczane od momentu wezwania do zapłaty lub wniesienia pozwu do sądu.